MG Redactie

2014, april

Hitler en Darwin. Op het oog hebben de succesvolle politicus uit het Duitsland van de eerste helft van de 20e eeuw en de briljante geleerde uit het Victoriaanse Engeland van de 19e eeuw niet veel met elkaar te maken. Ze hebben zeker niets gemeen. Charles Darwin heeft de mensheid een nieuwe kijk op zijn geschiedenis geschonken, waardoor het leven schoksgewijs meer diepgang en kleur heeft gekregen. Adolf Hitler deed in zekere zin het tegenovergestelde. Hij probeerde alles kapot te maken wat de mensheid had gerealiseerd tot op dat moment. Het zegt iets over de kracht van die mensheid dat hij daarin totaal niet is geslaagd. De invloed van deze twee op het leven in de 21e eeuw kan moeilijk worden overschat.
Hitlers ideeën waren voor een belangrijk deel gebaseerd op de leer van Darwin, al is het vrijwel zeker dat hij nooit The Origins of Species heeft ingekeken of enig ander wetenschappelijk werk. Hij wist er wel van, want al voor de Eerste Wereldoorlog was Hitler een doorgewinterde krantenlezer. (lees ook: 'Waarom begon de Eerste Wereldoorlog?' - februari 2018)
De nazi’s hebben door die ideologie van Hitler een deel van Darwins erfenis besmet met hun interpretatie die leidde tot eugenetica en tenslotte tot de holocaust. Het zou de moeite waard zijn terug te gaan naar de twintiger jaren van de 20e eeuw, naar een tijd waarin de nationaalsocialisten in Duitsland een marginale splintergroep zijn en Hitler een schreeuwlelijk uit Beieren en dan zonder kennis van de toekomst naar het werk van Darwin te kijken.